Aby przedsiębiorstwo sprawnie i skutecznie funkcjonowało musi posiadać pewne cechy, które mu to umożliwią. Do najważniejszych cech przedsiębiorstwa należą: osobowość prawna, odrębność ekonomiczna, odrębność organizacyjna, odrębność organizacyjno – techniczna oraz odrębność terytorialna. Cechy te sprawiają, że każde przedsiębiorstwo działa w zgodzie z wcześniejszymi założeniami i jest jedyne w swoim rodzaju.
Cechy przedsiębiorstwa
Osobowość prawna
Pierwszą z cech przedsiębiorstwa, która ma duże znaczenie jest osobowość prawna. Oznacza ona, że przedsiębiorstwo może na własną odpowiedzialność zaciągnąć zobowiązania i prowadzić rozliczenia ze wszystkimi organami prawnymi. Jednak nie wszystkie organizacje prowadzące działalność gospodarczą posiadają osobowość prawną. Takiej cechy przedsiębiorstwa są pozbawione spółki osobowe. Pełnej osobowości prawnej nie posiada również spółka jawna. Brak osobowości prawnej lub jej niektórych cech dotyczy zazwyczaj małych i mniej zróżnicowanych działalności. Niestety ma to wpływ na trudniejszy proces pozyskiwania przez nie zewnętrznych środków finansowych, ponieważ są mniej wiarygodne. Co więcej brak tej cechy przedsiębiorstwa sprawia, że roszczenia i zobowiązania osób trzecich dotyczą nie tylko kapitału założycielskiego, ale też osobistego majątku wspólników.
Odrębność ekonomiczna
Kolejną istotną cechą przedsiębiorstwa jest odrębność ekonomiczna. Oznacza to, że przedsiębiorstwo pokrywa wszystkie swoje wydatki ze sprzedaży swoich produktów. Aby działalność dobrze prosperowała konieczne jest sporządzanie sprawozdań finansowych w postaci bilansu, rachunku zysków i strat lub rachunku przepływów gotówkowych i zmian w kapitale własnym w przypadku większych przedsiębiorstw. Ponadto przygotowuje się również sprawozdanie finansowe zarządu. Z cechą przedsiębiorstwa, jaką jest odrębność ekonomiczna bezpośrednio wiąże się zasada samofinansowania – jest to naczelna zasada egzystencji przedsiębiorstwa na rynku. Jeśli firma przez dłuższy czas nie jest w stanie pokryć wszystkich swoich wydatków z osiąganych przychodów niestety ulega likwidacji. Straty są wyższe niż zyski, a to wiąże się z upadkiem firmy.
Odrębność organizacyjna
Odrębność organizacyjna to kolejna cecha przedsiębiorstwa, która wpływa na całokształt jego pracy. Dotyczy ona układu i wzajemnych relacji między wszystkimi jednostkami i stanowiskami w przedsiębiorstwie. Każda firma powinna mieć określoną hierarchię, w tym nadrzędne i podrzędne stanowiska. Cecha odrębności organizacyjnej przedsiębiorstwa wiąże się z tym, że przedsiębiorstwo posiada niezależność decyzyjną. Jego działania są więc niezależne od jakichkolwiek organizacji i organów zewnętrznych. Ta cecha przedsiębiorstwa jest zatem bardzo pomocna w sprawnym i efektywnym zarządzaniu oraz wspomaga właściwą realizację założonych celów.
Odrębność organizacyjno-techniczna
Cecha przedsiębiorstwa jaką jest odrębność organizacyjno-techniczna polega na tym, że firma posiada własną technologię i organizację produkcji oraz kapitał intelektualny czy majątek wytwórczy. Wszystkie te elementy odpowiadają wewnętrznemu profilowi produkcyjnemu danego przedsiębiorstwa. To z kolei wpływa na unikalność produktów i zmniejsza ryzyko powtarzalności na rynku.
Odrębność terytorialna
Odrębność terytorialna należy do cech przedsiębiorstwa, które w dobie globalizacji procesów produkcyjnych i dystrybucji nieco tracą na znaczeniu. Kiedyś przedsiębiorstwa działały głównie na określonym obszarze i charakteryzowała je zwarta budowa budynków i hal produkcyjnych. Obecnie jednak coraz więcej firm decyduje się na tworzenie filii i oddziałów nie tylko w różnych miejscach kraju, ale także poza jego granicami. Dlatego też ta cecha przedsiębiorstwa coraz bardziej się zaciera. Nie jest to jednak negatywne zjawisko, ponieważ dzięki rozszerzaniu terytorium, na którym działa przedsiębiorstwo zyskuje ono nowych klientów i zwiększa swoje zarobki.
Rodzaje przedsiębiorstw
Przedsiębiorstwa można podzielić na kilka kategorii ze względu na określone kryteria. Odróżnia się przedsiębiorstwa o trzej rodzajach działalności: handlowe, usługowe i produkcyjne. Przedsiębiorstwa handlowe zajmują się, jak sama nazwa wskazuje, handlem detalicznym oraz hurtowym. Z kolei przedsiębiorstwa usługowe świadczą całą gamę usług – finansowych, gastronomicznych, kulturalnych, zdrowotnych czy jakichkolwiek innych. Przedsiębiorstwa produkcyjne skupiają się na wytwarzaniu danych produktów. Do tej kategorii należą także przedsiębiorstwa budowlane, rolne czy przemysłowe.
Podział przedsiębiorstwa
Inne cechy przedsiębiorstwa, z uwagi na które można dokonać podziału to jego wielkość lub to, czyją jest własnością. Przyjęte wielkości przedsiębiorstw to: mikroprzedsiębiorstwo, małe, średnie, duże. Mikroprzedsiębiorstwo jest miejscem zatrudnienia mniej niż 10 osób, a jego roczny obrót nie przekracza 2 milionów euro. W przypadku małych przedsiębiorstw liczby te wynoszą 50 osób i 10 milionów euro. Średnie przedsiębiorstwa z kolei zatrudniają od 50 do 250 pracowników, zaś ich roczny obrót mieści się pomiędzy 10 a 50 milionów euro. Żeby przedsiębiorstwo mogło być uznane za duże, ich liczba pracowników i roczny obrót musi być jeszcze większa. Jeśli zaś chodzi o podział przedsiębiorstw ze względu na jego własność, to wyróżniamy przedsiębiorstwa publiczne i prywatne. Przedsiębiorstwa publiczne mogą należeć do Skarbu Państwa bądź jednostek zarządu terytorialnego, na przykład rady miasta czy gminy. Należą do nich chociażby Polskie Koleje Publiczne. Z kolei, jak można łatwo się domyślić, przedsiębiorstwa prywatne należeć mogą do spółek cywilnych, spółdzielni bądź osób fizycznych.
Czy warto otworzyć własne przedsiębiorstwo?
Znając już wszystkie cechy przedsiębiorstwa można zadać sobie pytanie, czy otwarcie własnego jest dobrym pomysłem. Z pewnością posiadanie własnej firmy może być szczególnie atrakcyjne dla osób, które chcą być własnym szefem i cenią sobie niezależność. Trzeba jednak pamiętać, że aby odnieść sukces niezbędna będzie determinacja i ciężka praca, a nie jest gwarantowane, że każdemu się uda. Trzeba więc doskonale poznać nie tylko rynek, ale także wszystkie zawiłości związane nie tylko z założeniem, ale także z późniejszym zarządzaniem przedsiębiorstwem. Pole do popisu jest tak ogromne, że z pewnością każdy będzie w stanie znaleźć coś, co mu będzie odpowiadało. Może to być coś takiego jak przedsiębiorstwo rolne albo z zupełnie drugiej strony firma spedycyjna. Wszystko zależy od posiadanego doświadczenia, wiedzy i inwencji. Z pewnością przydatne okażą się informacje zawarte w tym artykule.